Είναι η vegan διατροφή πράγματι η σωτηρία του πλανήτη;
Η πρόσφατη έκθεση του IPCC (της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ), όπως φυσικά και η Πράσινη Συμφωνία, που έχει εξαγγείλει η νέα Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πυροδότησαν εκ νέου την- ομολογουμένως διχαστική- συζήτηση για το κατά πόσο η μείωση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος θα είναι ωφέλιμη για το περιβάλλον.
Εδώ προκύπτουν δύο σημαντικά ζητήματα, τα οποία αξίζει να εξετάσουμε πιο προσεκτικά ενώ θα αποτελέσουν αντικείμενο διαβούλευσης και στο Διεθνές Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εμπορίου Ζώντων Ζώων και Κρέατος (UECBV), το οποίο διοργανώνει η ΕΔΟΚ στις 7-9 Νοεμβρίου 2019.
- Η έκθεση του IPCC δεν αναφέρει πουθενά ότι το κρέας πρέπει να αποκλειστεί από τη διατροφή μας, προκειμένου να σώσουμε το περιβάλλον. Αντιθέτως, τονίζει επί λέξει ότι «Η ισορροπημένη διατροφή, που εμπεριέχει φυτικές τροφές, όπως επίσης και καρπούς, όσπρια, φρούτα, ξηρούς καρπούς και σπόρους, και ζωικά τρόφιμα που παράγονται μέσα σε βιώσιμα συστήματα με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, παρέχει μεγάλες ευκαιρίες για προσαρμογή στις απαιτήσεις και μετριασμό της επίδρασης στο περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει σημαντικά οφέλη στην ανθρώπινη υγεία». Σε ότι αφορά το κρέας δηλαδή, λέει το αυτονόητο, ότι η υπεύθυνη κτηνοτροφία είναι κομμάτι της λύσης του τεράστιου προβλήματος της κλιματικής αλλαγής και ότι η κατανάλωση ζωικής προέλευσης τροφίμων είναι, όπως και τα φυτικά προϊόντα, απαραίτητα για την καλή υγεία του ανθρώπου. Μάλιστα στη σχετική συνέντευξη Τύπου, οι ίδιοι οι ειδικοί που συνέταξαν την έκθεση, ήταν κατηγορηματικοί ως προς την ερμηνεία της έκθεσης σε σχέση με την κατανάλωση κρέατος.
Άρα το θέμα στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε όλοι όσοι σχετιζόμαστε με τον Τομέα του κρέατος είναι, πως επιτυγχάνουμε την υπεύθυνη απέναντι στην κοινωνία κτηνοτροφία και ακολούθως την επίσης υπεύθυνη διαχείριση όλης της αλυσίδας του κρέατος μέχρι τον καταναλωτή.
Το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας
Το βρετανικό AHDB (Συμβούλιο για την Ανάπτυξη της Γεωργίας και των Κηπευτικών) αναφέρει ότι η παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι από τα πλέον βιώσιμα στο κόσμο-με περιβαλλοντικούς όρους. Κι αυτό γιατί υπάρχουν σαφείς κανόνες ευζωίας των ζώων, γίνεται σωστή διαχείριση των βοσκότοπων και εκτατική εκτροφή, δηλαδή τα ζώα βόσκουν και δεν είναι κλεισμένα σε μεγάλες εγκαταστάσεις χωρίς πρόσβαση σε βοσκοτόπια . Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όπως εξηγεί το AHDB, καταφέρνουν να έχουν 2,5 φορές μικρότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο και ταυτόχρονα να συντηρούν, μέσω της βόσκησης, τα χαρακτηριστικά του τοπίου και τα οικοσυστήματα της βρετανικής υπαίθρου.
Αν αυτά τα δεδομένα ακούγονται οικεία, είναι επειδή και στην Ελλάδα επικρατούν ανάλογες συνθήκες στην κτηνοτροφία, καθώς η πλειοψηφία των κτηνοτρόφων εφαρμόζουν εκτατικά συστήματα εκτροφής. Είναι δε αυτονόητο, ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο για βελτίωση και αυτό είναι που οφείλουμε να συζητήσουμε και να συναποφασίσουμε.
- Το άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι κατά πόσον η ανθρώπινη διατροφή που βασίζεται αποκλειστικά σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα, δεν επιβαρύνει το περιβάλλον.
Πέρα από το αρνητικό αποτύπωμα που έχει στο περιβάλλον η μεταφορά των ογκωδών γενικά φυτικών τροφίμων σε μεγάλες αποστάσεις σε όλον τον πλανήτη, καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση για συγκεκριμένα προϊόντα, τίθεται το ζήτημα της εξάντλησης των φυσικών πόρων. Για παράδειγμα, τα αβοκάντο από το Μεξικό έχουν αυξημένη παγκόσμια ζήτηση, οπότε αποψιλώνονται εκτάσεις τροπικού δάσους για την καλλιέργειά τους. Για τον ίδιο λόγο, το μη πιστοποιημένο φοινικέλαιο, που χρησιμοποιείται σε πολλά φυτικά τρόφιμα, έχει ολέθριες συνέπειες στο περιβάλλον. Όσον αφορά, δε, την καλλιέργεια ρυζιού, η οποία καταλαμβάνει το 12% της παγκόσμιας καλλιεργήσιμης γης, είναι ένας από τους μεγαλύτερους ρυπαντές σε ότι αφορά τις εκπομπές μεθανίου στην ατμόσφαιρα.
ΤΈνα ακόμη σοβαρό θέμα είναι αυτό της σπατάλης τροφίμων. Σύμφωνα με έρευνες, το 20% των τροφών που αγοράζονται καταλήγουν στον κάλαθο των απορριμμάτων, κάτι που αυξάνει το αρνητικό οικολογικό αποτύπωμα τους. Είναι επίσης μάλλον βέβαιο ότι τα ευπαθή φρούτα και λαχανικά είναι πολύ πιθανότερο να πεταχτούν από ότι το κρέας και το ψάρι. Οπότε η σπατάλη τροφίμων ουσιαστικά εκμηδενίζει τα ωφέλη από τη μειωμένη κατανάλωση κρέατος, σε ότι αφορά στην επίδραση στο περιβάλλον.
Το ζητούμενο, λοιπόν, θα μπορούσε να πει κανείς συμπερασματικά, είναι λελογισμένη κατανάλωση όλων των τροφίμων, προτίμηση στα εγχώρια προϊόντα, βιώσιμες περιβαλλοντικά εκτροφές και μείωση της σπατάλης τροφής.
Σας περιμένουμε στο Διεθνές Συνέδριο και την Ετήσια Γενική Συνέλευση της UECBV για να συζητήσουμε τα παραπάνω, να θέσουμε τους δικούς μας στόχους και να βρούμε τρόπους για να τους πετύχουμε.
