Πώς υπολογίζουμε το πραγματικό κόστος παραγωγής ανά κιλό
Οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι έχουν μια γενική ιδέα ποιο ακριβώς είναι το κόστος παραγωγής ανά κιλό, αλλά τις περισσότερες φορές η πραγματικότητα δεν αντιστοιχεί σε αυτή την αρκετά αόριστη εκτίμηση.
Σαν οικονομολόγος και γενικός διευθυντής του Συνεταιρισμού Αιγοπροβατοτρόφων Ελασσόνας τα τελευταία 8 χρόνια, έχω εντοπίσει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα ενός κτηνοτρόφου δεν είναι η τιμή στο γάλα ή η τιμή στο κρέας και στις ζωοτροφές, αλλά η ακριβής αποτύπωση του κόστους παραγωγής ανά κιλό γάλακτος. Τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον καθηγητή κύριο Τσιμπούκα Κωνσταντίνο, έχουμε προβεί σε μια καταγραφή των στοιχείων πολλών μονάδων του Συνεταιρισμού έτσι ώστε να μπορέσουμε τα στοιχεία που έχουμε να αντιστοιχούν στην πραγματικότητα.
Οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι πιστεύουν ότι κόστος είναι μόνο οι ζωοτροφές, το ρεύμα, τα πετρέλαια και ο υπάλληλος που ίσως έχουν στις μονάδες τους. Εμείς από την άλλη σας παρουσιάζουμε μια λίστα με τι πραγματικά πρέπει να συνυπολογίζουμε στο κόστος παραγωγής ανά κιλό γάλακτος.
- Ζωοτροφές είτε είναι χονδροειδείς είτε συμπυκνωμένες ( τριφύλλι, άχυρο, καλαμπόκι,, κριθάρι, σογιάλευρα, πίτουρα κλπ. )
- Αμοιβή Υπαλλήλου (εάν υπάρχει)
- Δαπάνες για ΔΕΚΟ ( ρεύμα, νερό, τηλέφωνο)
- Κτηνιατρική περίθαλψη ( φάρμακα, εμβόλια)
- Πετρέλαιο (μετακινήσεις αγροτικού αυτοκινήτου, καλλιέργεια χωραφιών)
- Ενοίκια χωραφιών
- Σπόροι και λιπάσματα για τα χωράφια.
- Θνησιμότητα στο κοπάδι.( το να χάνεις το 2-3% κάθε χρόνο στο κοπάδι είναι κόστος και πρέπει να υπολογίζεται)
- Εισφορές ΟΓΑ/ΕΦΚΑ
- Κρατήσεις ΕΛΓΑ
- Δαπάνες συντήρησης εξοπλισμού και κτηριακών εγκαταστάσεων
- Αποσβέσεις εξοπλισμού και κτηριακών εγκαταστάσεων ( τα μηχανήματα και οι εγκαταστάσεις έχουν ένα πεπερασμένο χρόνο ζωής και πρέπει να υπολογίζεται)
- Διάφορες γενικές μικροδαπάνες
- Και τέλος η αμοιβή της οικογενειακής εργασίας. Εδώ πρέπει να αναφερθούμε και να πούμε ότι κανένας κτηνοτρόφος δεν υπολογίζει την εργασία των μελών της οικογένειας ξεχωριστά. Στις περισσότερες μονάδες εργάζονται και βοηθούν συνήθως όλα τα μέλη της οικογένειας και αυτό το κόστος πρέπει να προσμετρηθεί. Είναι εργατοώρες που σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα πληρώνονταν σαν μεροκάματα. Είναι αυτό που εμείς ονομάζουμε αγροτική οικογενειακή εργασία.
Συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε εύκολα πως αυξάνεται το κόστος παραγωγής ανά κιλό γάλακτος και πως οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με μεγάλη δυσκολία. Για να μπορέσει ένας κτηνοτρόφος να εξελιχθεί γοργά να κατανοήσει τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς και να είναι βιώσιμος πρέπει να ακολουθήσει κάποια βήματα. Για να συμπιέσει το κόστος προς τα κάτω πρέπει να βελτιώσει την παραγωγή του στο ήδη υπάρχον κοπάδι.
Εάν ένας προβατοτρόφος εντατικής κτηνοτροφίας παράγει 250-280 κιλά την προβατίνα ανά έτος, πρέπει να βελτιώσει το κοπάδι του και να παράγει πάνω από 320 κιλά ανά έτος. Έτσι με τις ίδιες ζωοτροφές και τα ίδια έξοδα περίπου, κερδίζει σε γάλα. Για να το πετύχει όμως αυτό θα πρέπει να γίνουν γαλακτομετρήσεις στο κοπάδι του σε τακτά χρονικά διαστήματα αξιολογώντας έτσι κάθε πρόβατο ξεχωριστά και διώχνοντας τα μη παραγωγικά που τον επιβαρύνουν κοστολογικά. Με την κατάλληλη καθοδήγηση από τους ειδικούς (κτηνιάτρους και ζωοτέχνες) είναι εφικτό να γίνουν όλα τα παραπάνω. Αυτή την στιγμή υπάρχουν μονάδες με στήσιμο πάνω και από 420 κιλά ανά έτος στον Συνεταιρισμό μας και ευελπιστούμε όλες οι μονάδες μας να φτάσουν σε αυτά τα επίπεδα. Είναι ένα κομμάτι της διαχείρισης που θέλει χρόνο, υπομονή και σωστή καθοδήγηση.
Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι το καλύτερο και πιο απλό εργαλείο τελικά για ένα κτηνοτρόφο είναι το χαρτί και το μολύβι, σημειώνοντας και καταγράφοντας το τι συμβαίνει στην μονάδα του, εύκολα θα έχει μια καλή εικόνα και θα αποφύγει τα λάθη που κοστίζουν.
Γκουγκουλιάς Αναστάσιος Γ. Διευθυντής – Γάλα ΕΛΑΣΣ
