Πρόταση για ένα εθνικό σχέδιο προσαρμογής του τομέα του κρέατος στην ειδική στρατηγική της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»
Είναι γνωστό ότι η Βιομηχανία Τροφίμων και η Κοινωνία γενικότερα σε παγκόσμιο επίπεδο, ενδιαφέρονται σοβαρά να γνωρίζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που συνδέονται με την αγρο-διατροφική αλυσίδα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει απαιτητικούς στόχους ελάττωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις οικονομικές της δραστηριότητες, όπου ο αγροδιατροφικός τομέας κατέχει ιδιαίτερη θέση, με την ψήφιση της ειδικής στρατηγικής « Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο, From Farm to Fork» στο πλαίσιο της « Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, European Green Deal».
Η εφαρμογή στην πράξη των επιταγών αυτής της στρατηγικής, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αρχικά με την αντιμετώπιση των συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής και σε επόμενο στάδιο με την προσαρμογή των συστημάτων παραγωγής στους νέους κανόνες και αναμένεται να επηρεάσει άμεσα την ανταγωνιστικότητα των Ελληνικών επιχειρήσεων του Τομέα και των προϊόντων ζωικής προέλευσης.
Σημειώνουμε πως, εφόσον αναφερόμαστε στον Τομέα του κρέατος, οι ως άνω παρατηρήσεις περιλαμβάνουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής διατροφικής αλυσίδας δηλαδή, την παραγωγή, σφαγή, επεξεργασία-μεταποίηση, μεταφορές και διανομή, χονδρική και λιανική διάθεση στους καταναλωτές.
Η χάραξη όμως μιας σοβαρής και αποτελεσματικής στρατηγικής, σύμφωνα με τα παραπάνω, ώστε να αξιοποιηθούν οι πόροι της ΕΕ για να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες / αλλαγές / εφαρμογές / εισαγωγή τεχνολογίας, στα παραγωγικά συστήματα και στις διαδικασίες / υπηρεσίες (επεξεργασίας, σφαγεία, διάθεση χονδρική, λιανική, γαστρονομία), επιβάλλουν αρχικά την αντικειμενική διαπίστωση των σημείων όπου απαιτούνται επεμβάσεις βελτίωσης / συμμόρφωσης.
Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί με τον υπολογισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των δραστηριοτήτων σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας του τομέα του κρέατος στη χώρα μας (όλες οι δραστηριότητες, οι κλάδοι), ενώ παράλληλα θα γίνει και η αποτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον Τομέα.
Ο Τομέας του κρέατος είναι έντονα ελλειμματικός και επομένως οι εθνικές ερευνητικές δραστηριότητες που θα προηγηθούν, όπου χρειαστεί, για την διαμόρφωση των δράσεων προσαρμογής του στην κλιματική αλλαγή, θα έχουν εξαιρετική οικονομική σημασία για τη χώρα μας.
Επίσης, ουσιαστικό στοιχείο της στρατηγικής θα είναι ο σχεδιασμός και εφαρμογή δράσεων εκπαίδευσης και επιμόρφωσης με στόχο τη δημιουργία κλιματικής συνείδησης και προσαρμοστικής ικανότητας, ένας τομέας όπου ως τώρα έχουμε συνολικά περιορισμένο έργο.
Οι δυσκολίες εφαρμογής των προτεινόμενων δράσεων στην πράξη δηλαδή της διαμόρφωσης ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού, προκύπτουν από το γεγονός ότι, οι κοινοί στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας και της ειδικής στρατηγικής από το Αγρόκτημα στο Πιάτο, θα πρέπει να επιτυγχάνονται μέσω πολιτικών που θα είναι προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες όχι μόνον κάθε κράτους-μέλους αλλά και των περιοχών ενός κράτους. Στο σημείο αυτό θα πρέπει επίσης να τονίσουμε πως επιβάλλεται και η ταυτόχρονη μελέτη των επιπτώσεων των ως άνω δράσεων, δεδομένης της ευρύτητας των αντικειμένων και των σοβαρότατων συνεπειών από τυχόν άστοχες ενέργειες.
Με το προτεινόμενο εγχείρημα θα καταγραφεί ο κύκλος ζωής και θα προσδιοριστεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των δραστηριοτήτων, από την παραγωγή μέχρι την διανομή στην κατανάλωση, των προϊόντων ζωικής προέλευσης και τα αποτελέσματα θα τεθούν στη διάθεση των ενδιαφερομένων. Θα χρησιμοποιηθούν αρχικά για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και στη συνέχεια για την οικολογική σήμανση των τελικών προϊόντων αλλά και των ενδιάμεσων δραστηριοτήτων της αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Τα ανωτέρω έχουν ως προϋπόθεση τη συμμετοχή και ενεργοποίηση όλων των εμπλεκομένων (ΕΔΟΚ – Παραγωγοί και λοιποί Επαγγελματίες, Δημόσιες Υπηρεσίες, Πανεπιστήμια και άλλοι ερευνητικοί φορείς).
Ανδρέας Γεωργούδης – Καθηγητής Α.Π.Θ – ΕΔΟΚ
