1.
Δεν υπάρχει κάποια απόδειξη ότι το κόκκινο κρέας προκαλεί καρκίνο. Ο καρκίνος έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία και δεν προκαλείται από έναν μόνο παράγοντα. Σχεδόν οι μισοί θάνατοι από καρκίνο οφείλονται σε αιτίες που μπορούν να προληφθούν, και ιδιαίτερα ανθυγιεινές συμπεριφορές όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η παχυσαρκία.
Είναι σημαντικό να συνυπολογίζονται αυτοί οι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων “διαιτητικών παραγόντων και τρόπου ζωής, που μπορεί να σχετίζονται με την κατανάλωση κρέατος”, όπως η κατανάλωση ινών, ο δείκτης μάζας σώματος και η σωματική δραστηριότητα.
Η μεγάλη κατανάλωση κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος έχουν συνδεθεί με ανθυγιεινές καθημερινές συνήθειες. Είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, όπως η συνολική πρόσληψη ενέργειας/θερμίδων, ο δείκτης μάζας σώματος, η σωματική δραστηριότητα, η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. “Για παράδειγμα, η πρόσληψη κατεργασμένου κρέατος έχει συνδεθεί με την κατανάλωση τηγανητής πατάτας, γλυκών, κέικ, επιδορπίων, σνακ και αλκοολούχων ροφημάτων”.
Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος (ξεχωριστά από το επεξεργασμένο κρέας) έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά η συσχέτιση με τον καρκίνο του ορθού δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Ομοίως, η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος συνδέθηκε με τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου αλλά όχι του ορθού. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες έχουν αναφέρει ότι δεν βρήκαν σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος και την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. (U.E.C.B.V. – European Livestock and Meat Trading Union )
2.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που έχουν ενταχθεί στην κατηγορία 1 (καρκινογόνο για τον άνθρωπο) αλλά ο κίνδυνος μπορεί να αυξηθεί σημαντικά ή λίγο, ανάλογα με τον διαφορετικό παράγοντα. Τι σημαίνει αυτό: ό,τι υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για να υποστηριχθεί ότι το επεξεργασμένο κρέας είναι καρκινογόνο, αλλά δεν σημαίνει, για παράδειγμα, ό,τι η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος είναι τόσο βλαβερή όσο το κάπνισμα, καθώς ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου είναι πολύ υψηλότερος εξαιτίας του καπνού από ότι από την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος.
Ο Π.Ο.Υ. Είναι κατηγορηματικός: “όχι, το επεξεργασμένο κρέας έχει μπει στην ίδια κατηγορία με το κάπνισμα και τον άσβεστο στις αιτίες εμφάνισης καρκίνου, ωστόσο αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι όλα είναι εξίσου επικίνδυνα. Η κατηγοριοποίηση του IARC περιγράφει το κατά πόσο είναι ισχυρές οι επιστημονικές ενδείξεις για έναν παράγοντα αύξησης του καρκίνου, όχι για την εκτίμηση του επιπέδου του κινδύνου αυτού”.
Ο Π.Ο.Υ. Διευκρινίζει: “Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος δεν θεωρείται ακόμη βεβαιωμένη αιτία καρκίνου. Ωστόσο, εάν η σύνδεση που έχει αναφερθεί (από ορισμένες μελέτες) αποδειχθεί ό,τι είναι αιτιολογική, (δηλαδή ό,τι όντως προκαλεί καρκίνο), το Global Burden of Disease Project εκτιμά ότι θα μιλάμε για 50.000 θανάτους ετησίως. Υπάρχει πολύ μεγάλη αντίθεση με το 1 εκατομμύριο θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο από το κάπνισμα, 600.000 θανάτους τον χρόνο από την κατανάλωση αλκοόλ και περισσότερους από 200.000 θανάτους ετησίως εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος.
3.
Ο αυξημένος κίνδυνος καρκίνου έχει συσχετιστεί με την υψηλή κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος: στις περισσότερες χώρες η κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος είναι περίπου 50-100 γρ/ ανά ημέρα και ως υψηλή κατανάλωση νοείται η άνω των 200 γρ/ανά ημέρα.
Το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον Καρκίνο (WCRF) συνιστά τον περιορισμό της ημερήσιας κατανάλωσης κόκκινου κρέατος στα 70 γρ/ ημέρα (βάρος μαγειρεμένου) και να αποφεύγουμε την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος.
Η αύξηση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου ήταν 37% για κάθε επιπλέον 100 γρ/ανά ημέρα κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος και η αύξηση κινδύνου κολοορθικού καρκίνου είναι 29% για κάθε επιπλέον 100 γρ/ ανά ημέρα κόκκινου κρέατος και 21% για κάθε επιπλέον 50 γρ/ ημέρα επεξεργασμένου κρέατος.
Αναμένεται ό,τι 6% των ανθρώπων θα αναπτύξουν καρκίνο των εντέρων κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Εάν οι άνθρωποι αυξήσουν την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος κατά 50 γρ/ ημέρα, θα αναμενόταν ό,τι επιπλέον 18% άτομα θα εμφανίσουν καρκίνο στο έντερο. Αυτό συνεπάγεται μια αύξηση από τα 6 περιστατικά στα 7.
Η μέση πρόσληψη κόκκινου και επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι κάτω των υπερβολικών επιπέδων που τονίζει ο IARC.
Ο κίνδυνος είναι προφανώς η υπερκατανάλωση και για αυτό η ΕΔΟΚ, όπως και οι ευρωπαϊκές οργανώσεις κρέατος, προτείνει τη λελογισμένη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης και ολοκληρωμένης διατροφής.
Η Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Διατροφή της Μεγάλης Βρετανίας ( Scientific Advisory Committee on Nutrition) γνωμοδότησε ότι ενώ όσοι καταναλώνουν περισσότερα από 90 γρ/ημέρα κόκκινο επεξεργασμένο κρέας, θα πρέπει να μειώσουν την ποσότητα στα 70 γρ/ ημέρα, η κατανάλωση λιγότερων από 70 γρ/ημέρα θα είχε ως συνέπεια την έλλειψη πρόσληψης των απαιτούμενων ποσοτήτων σε σίδηρο και ψευδάργυρο.